Kết quả quan trắc môi trường sau vụ cháy nhà kho Rạng Đông

Nhiều vị trí quanh nhà máy Rạng Đông “có thủy ngân vượt ngưỡng cho phép”, lãnh đạo Bộ Tài nguyên Môi trường nói. 

Tại cuộc họp báo chiều 4/9, Thứ trưởng Tài nguyên Môi trường Võ Tuấn Nhân cho hay, Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông (Công ty) báo cáo nguồn thủy ngân có thể phát tán ra môi trường sau vụ cháy là hơn 15 kg, nhưng theo tính toán của các nhà khoa học thì khối lượng khoảng trên 27 kg.

“Rất may mắn, 3 kho chứa Amalgam để sản xuất chưa bị cháy, nghĩa là một khối lượng lớn thủy ngân nằm ngoài khu vực bị cháy“, ông Nhân nói.

Kết quả lấy mẫu quan trắc, phân tích chất lượng môi trường không khí, đất, nước, chất thải rắn (tro xỉ sau khi cháy) của Sở Tài nguyên Môi trường TP Hà Nội, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế), Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Tổng cục Môi trường) từ ngày 30/8 đến 1/9 cho thấy, 1/12 mẫu nước mặt ở điểm quan trắc cách Công ty 1,5 km có giá trị thủy ngân vượt quy chuẩn 1,3 lần.

Tại điểm quan trắc hố ga cạnh xưởng Led trong Công ty, 1/8 mẫu nước thải có giá trị thủy ngân vượt quy chuẩn; điểm quan trắc cách cống xả Công ty 1 km có 12/13 mẫu trầm tích và bùn đáy giá trị thủy ngân vượt quy chuẩn 6,1 lần; còn điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho thì 1/6 mẫu không khí có thủy ngân vượt 1,02 lần.

Tổng cục Môi trường cũng đã bố trí 4 vị trí lấy mẫu hấp phụ thủy ngân theo hướng phát tán của dòng khí tại khoảng cách 200m, 500m và 1.000m tính từ hàng rào kho bị cháy.

Với khoảng cách 200m, các mẫu hấp phụ thủy ngân đều có giá trị nằm trong ngưỡng khuyến cáo của WHO và châu Âu (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị). Các điểm quan trắc không khí phía trước khu cháy và trong nhà kho bị cháy có giá trị thủy ngân cao, vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO từ 10 – 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).

Ngoài ra, 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị thủy ngân nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người), đó là điểm ở hồ Hạ Đình và trên sông Tô Lịch, tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5km về phía hạ lưu.

Nồng độ thủy ngân trong môi trường đất tại các vị trí quan trắc đều không vượt quá ngưỡng có thể gây hại cho môi trường và sức khỏe của con người (theo khuyến cáo của Canada); nhưng mẫu đất trong khuôn viên vườn hoa của công ty có hàm lượng thủy ngân cao hơn các vị trí khác.

“Vụ cháy ở Rạng Đông là sự cố cháy nổ mất an toàn hóa chất, được đánh giá là quy mô ảnh hưởng trung bình nhưng thiệt hại lớn về tài sản, có tác động xấu đến sức khỏe người dân và môi trường xung quanh; hóa chất gây ô nhiễm chủ yếu là thủy ngân và một số kim loại nặng“, ông Nhân nói.

Theo ông, sau khi phân tích kết quả cũng như căn cứ vào khuyến cáo chuyên môn của WHO thì “người dân sống trong bán kính 500m tính từ hàng rào kho bị cháy sẽ chịu ảnh hưởng ô nhiễm thủy ngân“.

Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, cơ quan chức năng đã đề nghị Công ty khẩn trương cô lập khu vực cháy, che chắn bằng mái tôn, phủ bạt để tránh mưa, không để hơi thuỷ ngân tiếp tục phát tán.

Đối với chất tàn dư sau vụ cháy, Công ty cần thu gom, lưu giữ trong container để xử lý theo quy định đối với chất thải nguy hại. Bộ Tài nguyên Môi trường đã kiến nghị Hà Nội phối hợp Bộ tư lệnh hóa học (Bộ Quốc phòng) tẩy độc khu vực cháy; tiếp tục thống kê chính xác hàng hóa nguyên vật liệu đang sử dụng bị cháy, đặc biệt là lượng thủy ngân lỏng để báo cáo cho cơ quan chức năng. Công ty cũng phải tổ chức kiểm tra sức khỏe cho cán bộ, công nhân, người lao động.

Bộ Tài nguyên Môi trường phối hợp cơ quan chức năng của Hà Nội hướng dẫn cải tạo khu vực ô nhiễm và tiếp tục quan trắc một số địa điểm, đánh giá khả năng bay hơi của thủy ngân khi trời nắng.

Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam sẽ phối hợp chuyên gia Nhật Bản thiết lập mô hình giám sát ô nhiễm môi trường, quan trắc online thủy ngân trong khu vực kiểm soát sau sự cố.

Về lâu dài, quan điểm của Bộ Tài nguyên Môi trường là “các đô thị lớn phải có lộ trình thích hợp di dời các nhà máy có nguy cơ ô nhiễm, có nguồn hóa chất ra khỏi khu dân cư, bao gồm Công ty Rạng Đông, tránh sự cố tương tự“.

“Tôi được biết Hà Nội đã có kế hoạch từ trước và đang trong lộ trình thực hiện việc này“, ông Nhân nói.

Hoàng Thùy

Theo VnExpress