Teo tóp rừng thông nội ô Đà Lạt

Rừng thông là yếu tố quyết định đến đặc điểm “rừng trong thành phố, thành phố trong rừng” của đô thị Đà Lạt (Lâm Đồng). Tuy nhiên rừng thông nội ô ở Đà Lạt đang teo tóp dần vì liên tiếp bị chặt hạ…

Đâu rồi bóng dáng thông xanh?

Ông L.Q.H, 65 tuổi, rời Đà Lạt hơn 20 năm trước, nay trở về đã rất tiếc nuối vì những cụm thông xanh, cổ thụ dọc đường Bùi Thị Xuân (P.2) nơi ông sống trước đây không còn nữa; thay thế bởi những khách sạn, nhà hàng. Khu đồi thông Dinh Tỉnh trưởng (phía sau chợ Đà Lạt) không còn rừng thông xanh, thay vào đó là nhà cửa chen chúc. Có những trục đường trước đây có nhiều cụm thông xanh nay chỉ lác đác ít cây còn sót lại, nhưng “số phận” của chúng thật mong manh!

Không chỉ thông cổ thụ ở khu vực trung tâm phải “hy sinh” để các công trình xây dựng mọc lên; mà ra phía ngoại ô Đà Lạt như khu vực Sào Nam, Trại Mát, Thái Phiên, Đa Thiện… cũng dễ dàng nhận thấy những thay đổi. Nhìn từ trên cao, thay cho những mảng cây xanh trước đây là hệ thống nhà kính san sát. Những cánh rừng thông cổ thụ, hình ảnh thường thấy ở Đà Lạt trước đây ngày càng ít đi.

Những năm gần đây, trên địa bàn Đà Lạt xảy ra nhiều vụ cưa hạ rừng thông nội ô, mới nhất là vụ cưa hạ thông cổ thụ tại thửa 17 và 19 đường Trần Hưng Đạo (P.10) – trục đường bảo tồn quy hoạch kiến trúc, di sản – khiến người dân Đà Lạt rất bất bình. Điều đáng nói 2 lô đất này hiện thuộc quyền sử dụng của 2 người con trai ông H.Đ.H, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng.

Rừng nội ô giảm mạnh sau 20 năm

Việc quản lý rừng nội ô, cây xanh trên địa bàn Đà Lạt từ năm 1997 – 2014, tỉnh Lâm Đồng giao cho Công ty công viên cây xanh (nay đổi tên Công ty CP dịch vụ đô thị Đà Lạt). Từ tháng 8/2014, tỉnh Lâm Đồng thu hồi và bàn giao việc quản lý, bảo vệ rừng nội ô, cây xanh cho Ban Quản lý rừng Lâm Viên (BQLRLV). Thời điểm bàn giao, tỉnh Lâm Đồng có văn bản thu hồi toàn bộ 431 ha đất (số liệu thống kê năm 1997, chưa trừ diện tích biến động) để giao BQLRLV quản lý diện tích đất, rừng, cây xanh nội ô.

Số liệu thống kê rừng nội ô Đà Lạt của cơ quan chức năng vào năm 1997 khá chi tiết. Lúc đó, nội ô Đà Lạt có diện tích rừng tập trung lên tới 356,25 ha. Để thống kê cây thông, cây xanh, đơn vị chức năng tiến hành lập tiêu chuẩn các ô 500 m2 (20 x 25 m) để đo đường kính toàn bộ số cây trong ô làm cơ sở cho việc tính toán đường kính bình quân và chiều cao bình quân. Đối với những cụm cây xanh có diện tích nhỏ hơn 1 ha không tiến hành khoanh vẽ, mà đo đếm cụ thể số cây xác định địa chỉ, khu vực và đánh giá các chỉ tiêu bình quân ghi vào biểu đo đếm theo hộ, đường, phường rất cụ thể. Thời điểm năm 1997, tổng số cây phân tán 9.883 cây, trong đó thông 3 lá có 8.021 cây, các loại cây khác 1.862 cây. Tổng trữ lượng gỗ 42.844 m3, độ che phủ của rừng chiếm 69% tổng diện tích của Đà Lạt, nhờ đó khí hậu quanh năm ôn hòa, mát mẻ.

Đến năm 2018, Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng có văn bản thẩm định hiện trạng tài nguyên rừng, cây xanh nội ô Đà Lạt để bàn giao từ Công ty CP dịch vụ đô thị Đà Lạt sang BQLRLV. Theo đó, sau khi rà soát tổng diện tích chỉ còn 295,62 ha, trong đó đất có rừng 150,68 ha, không có rừng 144,94 ha. Tổng trữ lượng gỗ chỉ còn 15.340 m3 (giảm gần 2/3 sau khoảng 10 năm). Theo công bố hiện trạng rừng của Bộ NN-PTNT gần đây, độ che phủ rừng của Đà Lạt chỉ chiếm 49%.

Những con số trên như là lời cảnh báo đau lòng, bởi chỉ sau 20 năm diện tích rừng nội ô Đà Lạt giảm hơn 200 ha, trung bình mỗi năm rừng nội ô Đà Lạt giảm 10 ha.

Được cảnh báo nhưng rừng vẫn mất

Tại các cuộc hội thảo, nhiều nhà khoa học, kiến trúc sư, các chuyên gia trong và ngoài nước đều cảnh báo việc Đà Lạt đang mất dần không gian xanh.

GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính (nguyên Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam) nhận định rằng, rừng thông của Đà Lạt như “cỗ máy khổng lồ tinh lọc bầu không khí trong lành cho lá phổi”. Thế nhưng, trong những năm qua, số lượng thông ở thành phố này đang dần sụt giảm, nhiều đồi thông biến mất khiến những ai yêu mến Đà Lạt thêm phần lo lắng. “Một khi quỹ tài nguyên rừng được duy trì, con cháu mai sau mới có cơ may vừa tiếp tục sở hữu “gia sản” ấy, vừa được sống trong một đô thị có cấu trúc đan quyện, cộng sinh, tạo nên bởi thiên nhiên ít bị tổn thương”, ông Kính chia sẻ.

Còn KTS Ngô Viết Nam Sơn, trong hội thảo Quy hoạch chung TP.Đà Lạt đến năm 2020, tầm nhìn 2050 cũng đã từng khuyến cáo cần giữ lại các không gian xanh với rừng thông nhỏ trong đô thị và một số rừng thông lớn ở ven đô thị. Cũng theo ông Sơn, đô thị Đà Lạt cần đặt ra tiêu chuẩn diện tích xanh tối thiểu cao hơn 1,5 đến gấp đôi các đô thị loại 1 khác ở VN, vì như vậy không gian xanh đó mới có thể giúp cân bằng sinh thái và chiếc “máy lạnh thiên nhiên” giúp làm mát thành phố.

Ông Sơn cũng đặc biệt khuyến cáo, tiêu chuẩn diện tích xanh tối thiểu cho khu trung tâm và các dự án lớn phải tính trên tổng diện tích sàn xây dựng, chứ không tính trên tổng diện tích chiếm đất. Không gian xanh phải được phát triển song song với phát triển đô thị mới theo giải pháp “cài răng lược”.

Trong khi đó, theo TS Nguyễn Hữu Nguyên (Trung tâm nghiên cứu kinh tế miền Nam), trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Đà Lạt được mệnh danh như sự mặc định “thành phố trong rừng, rừng trong thành phố”. Điều quan trọng làm nên “thương hiệu” này chính là rừng thông. Do đó, Đà Lạt phải bằng mọi cách bảo vệ và gìn giữ những cánh rừng thông vô giá này.

Dù đã được cảnh báo từ nhiều năm trước, thế nhưng trong quá trình phát triển, hoạt động xây dựng thiếu kiểm soát đã khiến rừng nội ô và rừng ngoại vi – phong cách đô thị đặc biệt của Đà Lạt bị biến dạng, lộn xộn, đang làm tổn hại đến thương hiệu “thành phố trong rừng – rừng trong thành phố”.

Lâm Viên

Theo thanhnien.vn

Link nguồn: https://thanhnien.vn/thoi-su/teo-top-rung-thong-noi-o-da-lat-1373822.html