Thường xuyên dùng tai nghe Bluetooth có hại không?

Công nghệ không dây đã thay đổi cuộc sống của con người rất nhiều. Điều này mang lại nhiều lợi ích lẫn những rủi ro tiềm tàng về sức khoẻ. Trong hầu hết trường hợp, tuy chúng ta đã cách xa nguồn phát tín hiệu, nhưng vẫn có những thiết bị ở rất gần như điện thoại di động hay tai nghe không dây (hoặc thường gọi là tai nghe Bluetooth).

Việc Apple ra mắt AirPods đã biến tai nghe không dây trở thành xu hướng chủ đạo trong tương lai và tạo nên một làn sóng các sản phẩm khác xuất hiện sau đó. Vậy liệu tai nghe không dây có thực sự là một thiết-bị-cần-phải-có tới mức người dùng phải tiếp xúc với trường điện từ (EMFs) ở khoảng cách rất gần để có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ cá nhân họ? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phân loại bức xạ điện từ (EMFs – Electromagnetic Fields) là chất gây ung thư “nhóm 2: Chất có thể gây ung thư cho con người)”. Một số nhà khoa học đánh giá chưa thuyết phục, đề nghị WHO đưa vào “nhóm 1: Chất gây ung thư cho con người”.

Điều cần biết: Cho dù bạn chọn nhãn hiệu tai nghe không dây nào thì tất cả chúng đều hoạt động thông qua Bluetooth. Bluetooth là một tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi cho việc truyền tần số vô tuyến tầm gần. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết dải tần Bluetooth hoạt động vào khoảng 2.4 ~ 2.4835 GHz, tương đương với tần số của lò vi sóng (2.45 GHz).

Sự khác biệt lớn nhất nằm ở công suất của từng thiết bị. Lò vi sóng hoạt động trong khoảng từ 600W – 1.200 W, còn tai nghe Bluetooth được phân loại là máy phát ở Class 2, có thể truyền trong khoảng cách 10m và hoạt động ở công suất cao nhất là 2.5 mW. Tuy nhiên, khi nói đến trường điện từ, có một khía cạnh khác cần được xem xét. Đó là SAR.

SAR là gì?

SAR (Specific Absorption Rate, tạm dịch là “Tỷ lệ hấp thụ riêng”) là chỉ số dùng để đo mức độ hấp thụ năng lượng trường điện từ của tần số vô tuyến (RF – Radio Frequency) đến cơ thể người. Nó được đo bằng đơn vị W/kg và các cơ quan quản lý thường dùng để đánh giá một thiết bị có an toàn để sử dụng hay không.

Đối với thiết bị di động, cơ quan FCC (Federal Communications Commission – tạm dịch là Ủy ban truyền thông liên bang) ở Mỹ đã đặt ra giới hạn 1.6 W/kg, giá trị này được đo ở 1 gram mô đang hấp thụ nhiều năng lượng nhất. Còn các nước châu Âu và ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection, tạm dịch là “Ủy ban quốc tế về bảo vệ bức xạ không i-on hóa”) là 2.0 W/kg, trung bình trên 10 gram mô.

Tuy nhiên, không phải chỉ số SAR thấp là an toàn hơn, có nhiều nhầm lẫn vẫn thường xảy ra đối với chỉ số này. Sóng trường điện từ không lan truyền đồng đều, vì thế phép đo chỉ đại diện cho lượng năng lượng trung bình được hấp thụ bởi một thể tích mô nhất định.

Có một vấn đề lớn ở đây là bài kiểm tra của FCC với SAR là không thỏa đáng. Bài kiểm tra này được thực hiện vào năm 1989 và đầu hình nhân được thử nghiệm trên phép đo tương đương với đầu của một người nặng 100 kg. Điều này không thể hiện được độ an toàn trong việc sử dụng của một người bình thường.

Vậy, đeo tai nghe không dây có an toàn hay không?

Theo tiến sĩ Joel Moskowitz – một chuyên gia trong lĩnh vực bức xạ điện từ và ảnh hưởng của nó lên cơ thể con người, khi được hỏi: Liệu khoảng cách tiếp xúc rất gần với tai nghe không dây thì có tăng ảnh hưởng của sóng điện từ hay không, câu trả lời là “Có”. SAR của tai nghe không dây AirPods là khá cao, vì đây là thiết bị Bluetooth.

Trên trang web của vị tiến sĩ này chia sẻ: Chỉ số SAR chính xác cho AirPods là 0.581W/kg ở bên trái, và 0.501 W/kg ở bên phải. Khi nghe cả hai tai lên đến 1.082 W/kg. Với điện thoại iPhone Xs là 1.19 W/kg, hơn khoảng 10% so với AirPods.

Tuy chỉ số này đại diện cho con số cao nhất có thể xảy ra trên lý thuyết và không phải là mức độ nhận được khi sử dụng thông thường, nhưng cũng đừng nên đánh giá thấp mức độ ảnh hưởng của tai nghe không dây, dù thiết bị được thiết kế để có thể đeo hàng giờ.

Tiến sĩ Moskowitz cho rằng không nên sử dụng tai nghe không dây. Cá nhân ông cũng không sử dụng vì ảnh hưởng của trường điện từ. Không phải chỉ mình ông, mà có cả một nhóm gồm hơn 240 nhà khoa học trên khắp thế giới đã ký đơn kháng cáo quốc tế với Liên Hiệp Quốc, kêu gọi tăng cường quy định và sự bảo vệ khỏi phơi nhiễm trường điện từ không i-on hóa.

Có một quan niệm cho rằng ảnh hưởng của trường điện từ là quá yếu để có bất kì tác động đáng chú ý nào lên cơ thể con người, tức là người dùng có thể bỏ qua ảnh hưởng của chúng. Tất nhiên, các nhà sản xuất tai nghe không dây cũng giữ lập trường như vậy. Như Samsung cho biết: Tai nghe không dây Galaxy Buds của hãng đã được thiết kế để giảm thiểu mức độ hấp thụ, thậm chí là ở công suất tối đa để không tạo ra mức phơi nhiễm đáng kể.

Và thực tế vẫn chưa có bằng chứng hay nghiên cứu nào thuyết phục về việc liệu tai nghe không dây có hại cho con người hay không. Mọi sản phẩm sử dụng đều đang được coi là an toàn, hoặc ít nhất là kết quả thử nghiệm nằm trong giới hạn yêu cầu.

Tạm kết

Vấn đề lớn nhất ở đây chính là việc môi trường sống xung quanh bị bao quanh bởi tần số vô tuyến từ các thiết bị điện tử mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Những hiệu ứng bất lợi (nếu có) do tai nghe không dây gây ra cũng chỉ là một phần rất nhỏ trong bức xạ điện từ bạn nhận được trong môi trường thế kỷ 21 ngày nay.

Dĩ nhiên việc sử dụng loại tai nghe nào vẫn phụ thuộc vào chính bạn, nhưng tai nghe không dây chỉ tiện lợi hơn một chút so với tai nghe có dây. Nếu bạn đang sử dụng tai nghe không dây, lời khuyên là nên chuyển sang tai nghe có dây, hoặc không nên đeo thường xuyên và liên tục để giảm thiểu tối đa những nguy cơ về sức khoẻ.

Vũ Thành

Tham khảo từ Phone Arena