Khi nhiếp ảnh là một loại hình nghệ thuật
Thuật ngữ nhiếp ảnh, khởi thủy chỉ là ghi nhận thực tại, cho đến ngày được xã hội công nhận là một loại hình nghệ thuật…
Khi đó, ngoài việc miêu tả hiện thực một cách đơn sơ, nhiếp ảnh còn có khả năng chuyển tải được cả những yếu tố mà mắt không nhìn thấy. Và ở đây, chúng ta hãy hình dung rằng nhiếp ảnh không chỉ là thiết bị, mà còn là ánh nhìn, không chỉ là tính toán, thiệt hơn, mà còn là cảm xúc nữa (Farid). Nếu chúng ta chỉ quan tâm đến thiết bị để ghi hình thôi, thì có lẽ một robot sẽ làm tốt hơn đấy, trong khi nếu ta xác lập khái niệm thông qua ý thức, tư duy, cảm xúc, thì yếu tố được xác lập có lẽ sẽ phong phú, dồi dào hơn rất nhiều…
Trên thế giới, họ phân ra hai nhóm nhà nhiếp ảnh khác nhau (với định nghĩa hết sức rõ ràng): amateur và professional. Những nhà chuyên nghiệp (professional) thường đặt yếu tố lợi nhuận lên trước khi bấm máy, và như thế, yếu tố sản phẩm, khách hàng, thị trường, giá cả… có ảnh hưởng rất lớn đến sản phẩm cuối cùng. Và nhóm thứ hai là những nhà nhiếp ảnh tài tử (amateur), họ có những cú bấm máy hết sức thoải mái, có thể chỉ dựa vào tâm cảm, hay bức xúc, và như thế khả năng chuyển tải cảm xúc của tác phẩm có thể sẽ trải rộng hơn, và kéo dài hơn… Những tổ chức nhiếp ảnh như: FIAP (Fédération Internationale de l’Art Photographique), PSA (Photographic Society of America), RPS (Royal Photographic Society)… họ đều tự nhận mình là tổ chức của những nhà nhiếp ảnh tài tử (amateur), nghĩa là chụp ảnh không vì mục đích lợi nhuận.
Việc cho rằng trong dòng chảy của thị giác, chỉ có cảm xúc mà không có tư duy thì e rằng có vẻ cũng hơi cực đoan. Vì yếu tố cấu thành của nghệ thuật luôn là sự phối hợp hài hòa giữa cảm xúc và lý trí. Khi người diễn viên thể hiện nỗi buồn da diết, thì không phải chỉ ở những giọt lệ rơi rơi, mà còn cả “mức độ chuyển tải cảm xúc đến với người thưởng thức” nên ở mức nào, đã đạt đến rồi chưa, còn thiếu sót chi tiết nào chưa ổn không…
Đã từng có thời, nghệ thuật vị nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh là đề tài nóng bỏng… và có lẽ, sẽ không có điểm dừng cho những khái niệm này…
Nhiếp ảnh gia Trung Thu
