Người Việt Nam sẽ tiếp cận vaccine Covid-19 bằng cách nào?
Để tiếp cận vaccine Covid-19 sớm nhất có thể cho toàn dân, Bộ Y tế Việt Nam đang nỗ lực đàm phán với các nhà sản xuất vaccine trên thế giới và hỗ trợ các nhà sản xuất trong nước nhằm làm chủ công nghệ sản xuất vaccine “made in Vietnam”.
Bộ Y tế cho biết sẽ thực hiện theo hai cách thức chính. Đầu tiên là đàm phán với các nhà sản xuất vaccine trên thế giới để tiếp cận sớm khi các nghiên cứu lâm sàng thành công.
Tuy nhiên, lượng vaccine các nhà sản xuất nước ngoài có khả năng phân phối cho mỗi quốc gia là có hạn, trong khi chủ trương của chính phủ hướng đến có vaccine để phục vụ cho toàn dân, đặt ra nhu cầu tự làm chủ công nghệ sản xuất vaccine Covid-19.
Do đó, con đường thứ hai là thúc đẩy, hỗ trợ các nhà sản xuất trong nước để cho ra đời vaccine Covid-19 “made in Vietnam” sớm nhất có thể.
Phát biểu tại hội thảo giới thiệu vắc xin phòng chống Covid-19 tại Việt Nam hôm cuối tháng 9, quyền bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết bộ đã chỉ đạo bốn nhà sản xuất trong nước tăng cường các hoạt động nghiên cứu sản xuất vaccine.
Đó là viện Vaccine và Sinh phẩm Y tế (Ivac), công ty TNHH MTV Vaccine và sinh phẩm số 1 (Vabiotech), trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm Y tế (Polyvac) và công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược Nanogen.
Trong số bốn nhà sản xuất, Ivac và Nanogen được đánh giá tiềm năng, theo ông Nguyễn Ngô Quang, phó cục trưởng cục Khoa học – Công nghệ và Đào tạo (bộ Y tế). Hiện vắc-xin của cả hai đơn vị đang ở giai đoạn test thử thách. Nghĩa là tạo ra một vaccine hoàn chỉnh tiêm thử trên động vật, sau đó cho động vật tiếp xúc với SARS-CoV-2 để thử thách hiệu quả bảo vệ.
Trong khi Ivac đã chuyển vaccine cho phòng thí nghiệm ở Mỹ để test thử thách, Nanogen đang tiến hành tại viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương. Bộ Y tế cũng đã yêu cầu Nanogen gửi mẫu test qua phòng thí nghiệm ở Hàn Quốc để thử thách song song.
Dự kiến khoảng tháng 12 năm nay sẽ có kết quả test thử thách. Trên cơ sở đó, bộ Y tế sẽ thẩm định và cho phép thử nghiệm lâm sàng, kỳ vọng trong năm 2021 sẽ có ít nhất một nhà sản xuất tiến hành thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam.
Trên toàn cầu hiện có tổng cộng 193 ứng viên vaccine Covid-19 được phát triển bởi các công ty, tổ chức hoặc phối hợp phát triển của nhiều bên, tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cập nhật đến ngày 2/10. Trong đó có 42 ứng viên đang ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng và 151 ứng viên đang thử nghiệm tiền lâm sàng (bao gồm Việt Nam là vaccine của Ivac).
Đại dịch Covid-19 đến nay gây nhiễm cho hơn 36,3 triệu người, với hơn 1 triệu người tử vong, theo thống kê của Worldometer.
Để sản xuất vaccine Covid-19, Ivac áp dụng công nghệ phôi trứng gà, còn Nanogen dùng công nghệ tái tổ hợp. Sản xuất vaccine từ phôi trứng gà là nghiên cứu phát triển vi-rút trên tế bào phôi gà hoặc trứng được thụ tinh, sau đó vô hiệu hóa virus để chúng không còn khả năng gây bệnh, tạo thành kháng nguyên (chất gây phản ứng miễn dịch cho cơ thể) để điều chế vaccine. Sản xuất vaccine theo công nghệ tái tổ hợp là sử dụng công nghệ sinh học tách và tái tổ hợp gen của vi-rút SARS-CoV-2 vào vi khuẩn hoặc một dòng tế bào thích hợp. |