Hãy cho biết bạn mở hộp thư bằng cách gì, tôi sẽ nói bạn ở thời nào!

Bạn có bao giờ gửi thư chưa, nhất là mùa này, khi năm mới cận kề, Tết cổ truyền sắp đến, mùa của những lời chúc phúc gửi qua lại khắp nơi? Và gửi bằng gì, thư điện tử hay viết giấy, mua post card tự viết lên?

1. Một trong những điểm tôi hay đến và nhiệt tình rủ bạn bè người thân đến là nhà ga Đà Lạt. Vì kiến trúc cổ, hẳn rồi. Nhà ga này rất đẹp. Nhưng còn vì một lý do khác nữa. Đây là công trình kiến trúc kiểu Pháp duy nhất của Đà Lạt còn giữ được hộp thư như ngày xưa. Hộp thư không làm rời hẳn thành một chiếc hộp to gắn ngoài cổng như nhiều công trình kiến trúc cũ, mà được làm âm vào, thành một khối gắn kết cùng cảnh quan kiến trúc mặt tiền của nhà ga. Tôi nhìn thấy nó dễ chừng hơn 25 năm nay rồi.

Lúc ấy hộp thư có vẻ còn hoạt động hoặc ít ra cho tôi cảm giác ấy khi thấy thùng thư vẫn có người chăm sóc. Nhưng nhiều năm thùng thư đã không còn làm nhiệm vụ ban đầu của nó nữa. Hai thế kỷ cần mẫn làm nơi đầu tiên đựng thơ từ của ngành hỏa xa đã trở thành quá khứ. Mỗi lần lên, hộp thư trông hoang vắng hơn và bây giờ thì đầy rác. Cái miệng thùng thư ở vị trí rất đẹp, vừa tầm tay hóa ra lại là chỗ để nhét ẩu rác vào của một số du khách kém ý thức và hay tiện tay. Mà cũng chẳng thấy ai trong nhà ga có ý dọn dẹp hộp thư này. Dù nó nằm ngay lối ra vào luôn đông đúc khách và cạnh đó là một quán cà phê cũng đông khách. Hộp thư như đã nằm yên trong sự lãng quên của những người ở đây và nhiều người tới đây.

Âu cũng hợp lý thôi khi lâu lắm rồi người ta đâu còn nhu cầu đến một thùng thư để gửi thư hoặc post card, bưu thiếp bưu ảnh, báo, tạp chí, hóa đơn… như xưa nữa. Nên đâu có ai để ý một thứ mà từng có thời gian dài rất dài, nó là một trong những vật dụng được quan tâm nhất trong mỗi gia đình hay chốn công sở, văn phòng. Tất cả mọi giao dịch đều đã được đơn giản hóa qua những giao dịch điện tử, nên kẻ giết hộp thư này của nhà ga Đà Lạt nói riêng và nhiều thùng thư khác nói chung, không ai khác ngoài thư điện tử. Những email quen thuộc người ta dùng hàng ngày và mở ra hàng giờ, thậm chí hàng phút, quá nhanh chóng tiện lợi dù không nhiều cảm xúc bằng những lá thư tay.

 2. Tôi hay loanh quanh khu vực Bưu điện trung tâm Sài Gòn. Nơi đây có hai thùng thư đặt bên ngoài, nằm trên hè phố, sát đường rất thuận tiện cho những ai chạy xe ngang qua mà không tiện hoặc lười vào trong tòa nhà bưu điện để gửi. Những thùng thư này có tuổi đời cũng không kém tuổi đời tòa nhà Bưu điện là mấy, với những khung giờ lấy thư bất di bất dịch có viết rõ trước mặt. Nơi đây luôn nhộn nhịp du khách trong và ngoài nước đổ về, nhưng có những hôm tôi ngồi quán vỉa hè cả buổi vẫn không thấy ai đến gửi thư vào thùng cả. Có lúc bạn tôi nghịch, thử thả một bưu thiếp vào trong, nghe rõ tiếng động của tấm thiệp khi chạm đáy thùng, là hiểu. Có hôm đúng giờ lấy thư, nhân viên bưu tá ra gom thấy loe hoe dăm lá. Chẳng bù cho khi xưa, mỗi lần nhân viên bưu điện đi lấy thư, phải mở cửa cẩn thận kẻo thư nhiều quá ào ra một lúc, còn người gửi bao giờ gửi xong cũng phải lấy ngón tay đè xuống vì thùng thư quá đầy.

Ban đầu thì tôi lấy làm lạ, nhưng khi nhìn lượng người ra vào bưu điện chủ yếu để tham quan mua sắm và gửi bưu kiện, cũng đủ hiểu vì sao hòm thư thế kỷ này lại quạnh quẽ như bây giờ. Ừ thì, tòa nhà Bưu điện trung tâm Sài Gòn bây giờ người ta cũng chỉ vào để tham quan thôi mà.

Bây giờ, khi tỉnh dậy, dù đó là thức giấc đầu ngày hay sau giấc ngủ trưa ngắn, việc đầu tiên của nhiều người là vớ lấy điện thoại để xem có gì đã xảy ra trên mạng và kiểm tra hộp thư điện tử. Nhưng trước kia, đi kiểm tra hộp thư là phải rời khỏi giường ngủ. Một thói quen lý thú khó quên và thậm chí từng rất hồi hộp với không ít người. Thói quen ấy hầu như đã bị triệt tiêu gần hết trong thập kỷ qua.

Bây giờ, cư dân mạng đang có trào lưu ưa chuộng là hồi tưởng lại năm cũ, thập kỹ cũ khi năm 2019 đã sắp hết. Cũng là lúc tôi hồi tưởng lại một thói quen đã hiếm trong thập niên qua.

Cho nên, hãy cho tôi biết bạn mở hộp thư bằng cách gì, tôi sẽ nói bạn ở thời nào!

L.M.Hạ